ATKV-Woordveertjies bekroon woordsmede
Die ATKV-Woordveertjies word aangebied om uitsonderlike bydraes rondom die Afrikaanse woord te bekroon. Van Suid-Afrika se voorste Afrikaanse skrywers en illustreerders het al met hierdie veer in hul hoed weggestap.
Die waarde van poësie, dramatekste en woordeboeke lê in hul vermoë om die menslike ervaring te verryk, kreatiewe uitdrukking te bevorder en taalvaardighede te ontwikkel.
In die kategorie Prys vir Poësie was die beoordelaars Diana Ferrus, Melt Myburgh en Christo van der Westhuizen. Die wenner in hierdie kategorie is Nou in infrarooi –Tom Dreyer (Kwela Boeke).
Tom Dreyer se Nou in infrarooi word beskryf as vernuwend, avant-garde en eksperimenteel en maak van hom ’n waardige wenner. Wat die verse anders maak, is hoe die kunsgrepe soos metafoor en rym ingespan word. Wat opval is Dreyer se vermoë om ’n onthoubare oomblik as sulks in te sien, dit wil sê die ongewone in gewone dinge, mense en gebeurtenisse. Hiervoor het hy ’n infrarooi oog, en dis stellig wat sy werk onderskei. Nou in infrarooi boei met uitsonderlike digterlike vernuf.
Drama gee lewe aan die letterkunde, en vanjaar se dramatekste is beoordeel deur Saartjie Botha, Marina Griebenow en Wim Vorster. Die wenner van die Prys vir Dramateks is vanjaar Philip Rademeyer vir Goed wat wag om te gebeur.
Hierdie teks is tekenend van Rademeyer se vernuf as woordsmid en teater-maker, sy besondere intellek en sy unieke omgang met die wêreld en sy mense. As ’n dramaturg skroom hy nie om taai onderwerpe aan te pak nie, en dít in keurige, welluidende Afrikaans. Rademeyer ondersoek in Goed wat wag om te gebeur die hedendaagse eksistensiële krisisse van sy karakters aan die hand van trauma uit die verlede. Hy neem dit egter ’n stap verder en vra die vraag waaroor filosowe al eeue lank wonder, naamlik hoeveel van jou swak of slegte karaktereienskappe oorerflik is (goed wat wag om te gebeur) en hoeveel daarvan kan vermy of gekorrigeer word. Die impak van die teks is onmiskenbaar en diep nadenke onvermydelik.
Die ATKV-Woordwystoekenning word toegeken aan ’n verdienstelike woordeboek of taalgids waarin Afrikaans verteenwoordig word.
Die beoordelaarspaneel vir vanjaar se Woordwystoekenning vir woordeboeke en taalgidse was Wannie Carstens, Rufus Gouws en Ernst Kotzé.
Die beoordelaars het eenparig besluit dat die Senior Tweetalige Woordeboek, Afrikaans-Engels/English-Afrikaans vir graad 10 tot 12 (2023), uitgegee deur Pharos Woordeboeke, vanjaar met die ATKV-Woordwystoekenning bekroon word.
Volgens die beoordelaars is dit noodsaaklik dat leerders reeds op skool vertroud moet raak met verskillende woordeboeksoorte en ook die gebruiksvaardighede moet aanleer om woorde daarin te kan naslaan.
Skoolwoordeboeke vorm ’n wesenlike deel van taalopleiding, en dit is uiters belangrik dat daar verskillende skoolwoordeboeke vir verskillende fases van primêre en sekondêre onderrig, asook vir verskillende gebruiksituasies moet wees.
Met die Senior Tweetalige Woordeboek, Afrikaans-Engels/English-Afrikaans slaag Pharos daarin om ’n produk te lewer wat op die behoeftes van ’n spesifieke teikengebruikersgroep afgestem is en wat dié groep se leksikografiese behoeftes, asook hulle woordeboekvaardighede in ag neem.
Hierdie woordeboek, saamgestel vir leerders in graad 10 tot 12, is ’n plesier om te gebruik en bied nuttige leiding aan sy gebruikers. Daar is meer as 50 000 trefwoorde, en saam met voldoende vertaalekwivalente vir die Afrikaanse en Engelse trefwoorde is daar ook ander inligting soos woordverdeling, hoofklem en woordsoorte.
Konteksleiding help die gebruiker om die regte vertaalekwivalent te kies, en voorbeeldsinne wys hoe ’n betrokke woord gebruik moet word. As ’n bonus is daar ’n bylaag met idiome en spreekwoorde wat die taalgebruikers help om die idiomatiese woordeskat van Afrikaans en Engels reg in te span.
Die uitleg van die woordeboek is vriendelik, met die trefwoorde wat in blou vetdruk gegee word en maklik opspoorbaar is. Goeie gebruiksriglyne help die gebruikers om dit waarna hulle op soek is, makliker te kry.
Pharos se Senior Tweetalige Woordeboek nooi die leerders uit tot woordontdekking waardeur die Afrikaanse leksikografie terselfdertyd verryk word. Om al hierdie redes is dié woordeboek ’n waardige ontvanger van die Woordwystoekenning vir 2024.
Baie geluk aan al die wenners.
Op 20 September word die wenners van die Prys vir Spanningslektuur, Prys vir Niefiksie en die ATKV-Prosaprys aangekondig.